Akademia polskiego filmu

„Słownik filmu”, red. Rafał Syska, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2010

Bohater

Jarosław Twardosz

Bohater - centralna postać występująca w świecie przedstawionym filmu, której zachowanie i działania tworzą oś konstrukcyjną całej filmowej opowieści. Podejmowane przez bohatera decyzje, jego czyny i wypowiadane słowa są najczęściej motorem napędowym rozwijającej się akcji, decydują o skupieniu uwagi i zaangażowaniu emocjonalnym widza. Bohater jest konstrukcją różnorodnych motywów i cech np. wyglądu, zachowania, charakteru i innych, o których to odbiorca wnioskuje na podstawie aktorskiej kreacji i informacji narracyjnych. Działania bohatera są określane przez różnorodne motywacje związane z rozwojem akcji i przebiegiem wydarzeń oraz konwencje konstrukcji filmowej postaci zależne od wymogów gatunkowych, okresu historycznego czy wizji autorskiej. Wyróżnia się bohatera pozytywnego (potocznie termin „bohater” oznacza postać pozytywną), czyli postać kumulującą w sobie cechy powszechnie uznane za właściwe, dobre, godne naśladowania, skłaniające widza do solidaryzowania się, a nawet utożsamiania z nim. Jego przeciwieństwem jest bohater negatywny, antagonista, którego poznajemy po próbach szkodzenia i niweczenia działań bohatera pozytywnego. Konflikt między bohaterem pozytywnym a negatywnym niejednokrotnie stanowi o dynamice rozwoju akcji filmowej. Stosunkowo rzadko mamy do czynienia w kinie z bohaterem zbiorowym, czyli grupą postaci traktowaną pod jakimś względem jako jedność. W grupie tej mogą wyróżniać się postaci jednostkowe, ale nie traktuje się ich jako indywidualności o statusie bohatera, tylko jako reprezentantów danej grupy czy społeczności. Film może być pozbawiony bohatera, co jest przypadkiem niezwykle i rzadkim, ponieważ filmy takie powszechnie uważa się za trudne w odbiorze; przykładem takiej sytuacji są wczesne filmy S. Eisensteina: Strajk i Październik.

J.T.

Wróć do poprzedniej strony